Semundja qe ka zene produktin intelektual komunist dhe postkomunist per te percaktuar moshen e Gjuhes Shqipe eshte e lidhur fillimisht me dukurine e pranimit te elementit Katolik qe punoi per 400 vjet per kete gjuhe jo vetem duke e krijuar dhe pasuruar, por sidomos edhe duke e mbrojtur me ane te shkollave te panumerta ne gjuhen shqipe nga Kosova deri ne Himare. Kjo do te thote se semundja ka lindur pikerisht per te ndryshuar teresine e ketyre ngjarjeve 400 vjecare.
Ky subjekt eshte luftuar ne menyre mizore nga regjimi komunist dhe postkomunist vetem per kete shkak. Kur percaktojne sot gjuhen shqipe si “nenen e gjuheve te Botes” mos kujtoni se kemi te bejme me nje levizje patriotike, por kemi te bejme me TENDENCEN PER TE FSHEHUR faktet dhe per t’i ndryshuar AUTORESINE Gjuhes Shqipe. Por faktet jane jo vetem kokeforta, por ato jane dhe te patjetersueshme sido qe ta interpretojme zanafillen e Gjuhes Shqipe.
Metoda qe do te perdorim eshte teper e rendomte dhe teper historike nga ana statistikore: do te rendisim sasine e leksikut te shqipes sipas fjaloreve qe njohim prej me te parit, pamvaresisht prej emertimit si gjuhe epirote, deri tek me i fundit, i vitit 2015, me autore Ali Dhrimo-Rami Memushaj.
Keto fjalore ne i kemi renditur sipas kesaj radhe kohore:
1-Fjalori i Dom Frang Bardhit i vitit 1635 Latin – Epirotisht me 2544 fjale (foto).
2-Fjalori i At Francesco Maria da Lecce O.F.M. i vitit 1702 Italisht – Shqip me 11.200 fjale (foto).
3-Fjalori i Organizates te Klerikeve Katolike “Bashkimi” i gjuhes shqipe, ne vitin 1908, me 13798 fjale (foto).
4-Fjalori i Gjuhes Shqipe i vitit 1954 me rreth 25.000 fjale (foto).
5-Fjalori i Gjuhes se Sotme Shqipe i vitit 1980 me 41.000 fjale (foto).
6-Fjalori i Mehmet Elezit i Gjuhes Shqipe i vitit 2006 me 41.000 fjale qe nuk gjenden ne fjalorin e mesiperm (foto).
7-Fjalori i Ali Dhrimo-Rami Memushaj drejtshkrimor i Gjuhes Shqipe i vitit 2015 me 81.000 fjale (foto).
Ne kete menyre na jepet mundesia te ndertojme grafikun e dinamikes se Gjuhes Shqipe nga viti 1635 deri ne vitin 2015 (foto).
Prej ketij grafiku mesojme dy periudhat kryesore te rritjes sasiore te leksikut te shqipes:
a-1635-1702 periudhen e formimit te Kombit Shqiptar (perbashkimin e popullates Gege me popullaten Mirditore dhe popullaten Epirote)
b-1908-2015 periudhen e formimit te Shtetit shqiptar dhe parakalimin e tre rendeve politiko-shoqerore te cilat kane cuar ne ndryshimin e bashkepunetoreve te ketij shteti. Ky eshte shkaku i vetem perse gjuha shqipe eci progresivisht nga rreth 14.000 (1908) ne 81.000 (2015).
Sipas ketij grafiku vihet re se vetem Gjuha Shqipe ka evoluar ne menyre progresive nga e thjeshta drejt te komplikuares ne kundershtim me qelizat e tjera sociale qe kane shoqeruar dinamiken regresive te popullates shqipfolese (Idete Fetare, Idete Juridike, Familjen, Pronesine dhe pothuajse cdo aktivitet social te popullates shqipfolese. Te gjitha keto na cojne ne kerkesen per te zbuluar Karakteristiken Natyrore te Kombit Shqiptar sot dhe gjenezen e tij biologjiko-sociale.
Burimi/Facebook
Leave a Reply